2025 жылы Қазақстанды бюджеттік дағдарыс күтіп тұр ма

2025 жыл ел үшін тағы бір сынақ жылы болғалы тұр. Сарапшылар елдің экономикалық жағдайын жақсарту үшін батыл реформалар мен тиімді басқару қажет екенін айтады, деп хабарлайды Caravan.kz медиа порталы.

Bes.media агенттігінің жазуынша, алдағы жылға жасалған болжамдар көңіл көншітпейді: өсіп жатқан қарыздар, резервтердің азаюы және экономиканың құрылымдық мәселелері сыртқы факторлардың әсерінен тереңдей түсуі мүмкін.

Сарапшылар теңге бағамының бір доллар үшін 545,2-ге жетіп, инфляцияның 9,5%-ға дейін өсетінін болжайды. Бұл Ұлттық Банктің базалық мөлшерлемені 14,25% деңгейінде ұстап тұруын талап етеді.

Экономист Қуаныш Жайықов, DESHT институтының директоры, мемлекеттің экономикадағы рөлін күшейтетінін болжайды. Оның пікірінше, қарапайым халық келесі өзгерістерді сезінеді:

Салықтық жүктеменің артуы: "Бюджет тапшылығы өскендіктен, салықтар, айыппұлдар мен акциздер арқылы халықтан көбірек қаржы алынады. Ал мемлекеттік қызметкерлер мен мердігерлерге төлемдерді арттыру баяу жүруі мүмкін".

Бағаның өсуі және субсидиялардың қысқаруы: "Мемлекет коммуналдық қызметтер бағасын реттеуді азайтып, кейбір тауарларға субсидияларды алып тастайды. Бұл бағаның өсуіне әкеледі".

Теңгенің девальвациясы: "Ұлттық валютаның әлсіреуі мемлекеттік бюджетке тиімдірек болады".

Ал экономист Арман Бейсембаевтың болжамы одан да пессимистік:

"1990 жылдары Қазақстан шок терапиясынан өтті. Қазіргі үкімет бұл жағдайды барынша болдырмауға тырысып жатыр, бірақ реформалардың кейінге қалуы ауыр салдарларға әкелуі мүмкін. Экономикалық шоктар – қазіргі тығырықтан шығудың міндетті бір бөлігі".

Саясаттанушы Валерий Володинның айтуынша, үкіметтің тұрақтылығы сақталады, себебі 2024 жылы экономикалық көрсеткіштер жоспарға сай орындалған. Алайда, әлеуметтік мәселелерді шешу мен инвестицияларды тарту тиімділігі министрлер кабинетінің болашағына әсер етеді.