2024 жылдың аяқталуына аз уақыт қалды. Келер жылы елімізде көптеген өзгерістер енгізіледі. Оның басым бөлігі 2025-2027 жылдарға арналған республикалық бюджет туралы ҚР Заңының жобасына сәйкес әлеуметтік төлемдерге қатысты.
Осы жылы зейнетақы жүйесінде бірнеше өзгерістер енгізілді. Келесі жылы зейнеткерлерді не күтіп тұр? Caravan.kz толық тарқатады.
Елімізде ағымдағы жылы зейнеткерлер саны шамамен 2,4 миллион адамды құрайды. Орташа зейнетақы мөлшері 2024 жылы 132 595 теңге болды, оның ішінде базалық және ынтымақты зейнетақы төлемдері бар. Ведомствоның мәліметінше, жыл басынан бері республикалық бюджеттен 926,5 миллиард теңге сомасына зейнетақы төленді. Оның ішінде базалық зейнетақы төлеуге 291,4 миллиард теңге, ынтымақты зейнетақы төлеуге 635,1 миллиард теңге қарастырылды.
Жаңадан енгізілген жұмыс берушілердің міндетті зейнетақы жарналары (ЖМЗЖ) қызметкерлердің ай сайынғы табысының 1,5%-ын құрайды. Бұл мөлшер 2028 жылға дейін кезең-кезеңімен 5%-ға дейін өсіріледі. Сонымен қатар, базалық зейнетақы азаматтың еңбек өтіліне байланысты есептеледі: 30 жыл немесе одан көп еңбек өтілі барларға күнкөріс деңгейінің 105%-ы мөлшерінде тағайындалады.
2025 жылы зейнет жасы қалай өзгереді?
Ер азаматтар зейнетке 63 жаста шығады.
Әйелдер — 61 жаста.
Әйелдердің зейнет жасы 2027 жылдың соңына дейін 61 жас болып қалады. Ал 2028 жылдан бастап зейнетақы реформасы аясында зейнет жасы келесідей болып өзгереді:
• 2028 жылғы 1 қаңтардан бастап – 61,5 жасқа дейін,
• 2029 жылғы 1 қаңтардан бастап – 62 жасқа дейін,
• 2030 жылғы 1 қаңтардан бастап – 62,5 жасқа дейін.
2031 жылдан бастап әйелдер үшін бірыңғай зейнет жасы – 63 жас болып белгіленеді.
2025 жылы зейнетақы жүйесіндегі өзгерістер
Зейнетақы мөлшерінің өсуі:
• Базалық зейнетақы төлемдері 6,5%-ға артады, ең төменгі мөлшері 32,360 теңге, ал ең жоғарысы 50,851 теңге болады.
• Жалпы зейнетақының ең төменгі мөлшері 95,131 теңгеге, ең жоғарысы 213,046 теңгеге жетеді.
Ең төменгі күнкөріс деңгейіне байланысты өзгерістер:
• Базалық зейнетақы төлемі енді ең төменгі күнкөріс деңгейінің 70%-нан басталып, 110%-на дейін жетеді. Бұл жұмыс өтіліне байланысты болады.
Жұмыс берушінің міндетті зейнетақы жарналары (ЖМЗЖ):
• 2025 жылдан бастап жұмыс берушілердің өз қызметкерлерінің шартты зейнетақы шотына аударатын жарналары 2,5%-ды құрайды. Бұл 1975 жылдан кейін туғандарға қатысты.
Ерте зейнетке шығу шарттары:
• 5 немесе одан көп бала туған және оларды 8 жасқа дейін тәрбиелеген әйелдер – 53 жаста;
• Семей ядролық полигонында тұрған азаматтар әйелдер үшін 45 жаста, ерлер үшін 50 жаста зейнетке шыға алады.
Бұл өзгерістер зейнеткерлердің әл-ауқатын жақсартуға бағытталған және 2025 жылы енгізілетін жаңа бюджет бағдарламаларының бір бөлігі болып табылады. Сондай-ақ зейнетақы төлемдеріне келесі жылы бюджеттен 4 млрд 231 млн теңге қарастырылып отыр.