Бишімбаев ісі қандай мәнге ие болды? - kaz.caravan.kz
  • $ 498.34
  • 519.72
-2 °C
Алматы
2024 Жыл
22 Қараша
  • A
  • A
  • A
  • A
  • A
  • A
Бишімбаев ісі қандай мәнге ие болды?

Бишімбаев ісі қандай мәнге ие болды?

Әйелін өлтірді деп айыпталған экс-министр Қуандық Бишімбаевтың ісі Қазақстанда резонанс тудырды.

  • 3 Мамыр
  • 7
Фото: ашық дереккөз

Отбасылық трагедиядан басқа, ол бірнеше маңызды аспектілерге әсер етті, деп хабарлайды Caravan.kz медиа порталы.

1. Әйелдерге қатысты зорлық-зомбылық мәселесіне назар аудару: Бишімбаевтың ісі қазақ қоғамындағы тұрмыстық зорлық-зомбылық пен әйелдерге қатысты қатыгездік мәселесін талқылауға ұйытқы болды. Ол көбіне көлеңкеде қалатын мәселені әшкерелеп, бұл туралы ашық диалог жүргізуге итермеледі. Қоғам әйелдерді зорлық-зомбылықтан қорғауды және мұндай қылмыстар үшін жазаны күшейтуді талап етуде белсенділік таныта бастады.

11 сәуір күні Президент тұрмыстық зорлық-зомбылық туралы заңға қол қойды. Ол заңға келесідей өзгертулер енгізілді:

— адамдардың кәмелетке толмағандарға қатысты зорлық-зомбылыққа байланысты қылмыстар кезінде кодекстің ерекше бөлігінде көзделгеннен неғұрлым жеңіл жаза тағайындауға тыйым салу;

— тараптардың кәмелетке толмағандарға қатысты зорлық-зомбылыққа байланысты қылмыстар бойынша, сондай-ақ Кодекстің 108-1 («Денсаулыққа қасақана жеңіл зиян келтіру») және 109-1 («Ұрып-соғу») — баптарында көзделген қылмыстық құқық бұзушылықтар татуласқаннан кейін бір жылдан кейін қайталап жасалған жағдайларда татуласуына жол берілмейді;

— денсаулыққа қасақана ауыр зиян келтіруге, денсаулығына ауырлығы орташа зиян келтіруге бағытталған іс-әрекеттер үшін бас бостандығын шектеу түріндегі баламалы жаза алынып тасталады және бас бостандығынан айыру түріндегі жаза белгіленеді;

— кәмелетке толмаған адамды өлтіргені үшін (ҚК-нің 99-бабы), кәмелетке толмағанға қатысты зорлау жасағаны үшін (ҚК-нің 120-бабы) және кәмелетке толмағанға қатысты жыныстық сипаттағы зорлық-зомбылық әрекеттері үшін (ҚК-нің 121-бабы) ҚК-нің қолданыстағы нормаларында көзделген басқа балама жазалау шараларын алып тастау арқылы өмір бойына бас бостандығынан айыру түріндегі жаза белгіленеді;

— 16 жасқа толмаған адамдарға жыныстық сипаттағы тиісу үшін жауапкершілік енгізіледі;

— өзін-өзі өлтіруге итермелеу немесе көмектесу үшін жаза белгілейді;

— қылмыстық құқық бұзушылық жасаған адамның мінез-құлқына сот қолданатын ерекше талаптарды белгілейтін жаңа бап енгізілді;

2. Құқықтық сауаттылықты арттыру: Бишімбаев ісі құқық қорғау органдары мен сот жүйесінің жұмысына қатысты үлкен қызығушылық тудырды. Адамдар өздерінің құқықтары мен оларды қорғаудың заңды тәсілдеріне қызығушылық танытуда. Әсіресе тұрмыстық зорлық-зомбылыққа қатысты мәселелер бойынша заңгерлік кеңеске сұраныс артты.

3. Сот төрелігіне деген сенімнің артуы: Бұқаралық ақпарат құралдарында жарияланған Бишімбаев ісі бойынша тергеп-тексеру барысы халықтың сот жұмысын іштей көруіне мүмкіндік берді. Процестің ашықтығы сот жүйесіне деген сенімді нығайтуға көмектесті. Қоғамның тіпті жоғары мәртебеге ие адамдардың да өз әрекеттері үшін жауапкершіліктен құтыла алмайтынына көзі жетті.

Бишімбаев ісі қоғамға жан-жақты әсер етті және күннен-күнге өзектілігі артып келе жатқанын айта кеткен жөн. 

Бұл іс әйелдер құқығын қорғауға, құқықтық сауаттылықты арттыруға және сот төрелігіне сенімді нығайтуға бағытталған маңызды әлеуметтік өзгерістердің ұйытқысы болды.