Қазақстанда еріктілер қызметі 2020 жылдан бастап ерекше дами бастады. Ал бүгін әлем бойынша еріктілердің адал еңбектері ерекше аталып өтілетін күн. Caravan.kz медиа порталы еріктілер қызметінің бастау алғаны мен бүгінгісіне шолу жасайды.
1985 жылы БҰҰ Бас Ассамблеясының шешімімен Халықаралық еріктілер күні 5 желтоқсан болып бекітілді. Мақсаты — еріктілердің қоғамға қосқан үлесін мойындау және насихаттау, сонымен қоса еріктілік қызметіне жаңа адамдарды тарту.
Биыл еріктілер мен гуманитарлық ұйымдардың климаттың өзгеруіне қарсы күрестегі және табиғаттағы қорғаудағы рөлі ерекше атап өтілуде.
Қазақстанда волонтерлық қызмет 2020 жылдан бастап қарқынды дами бастады. Еріктілер көбінесе әлеуметтік, экологиялық және төтенше жағдайлармен байланысты жобаларда белсенділік танытады. Мемлекет еріктілер қызметін қолдау мақсатында гранттар мен ресурстар бөледі.
Бүгінгі таңда елімізде 240 мыңнан астам жанашыр еріктілер қатарында. Соңғы жылдары қазақстандық еріктілер көптеген маңызды оқиғалар мен бастамаларда белсенділік танытып, қоғамға үлкен үлес қосты.
Еріктілердің ерен еңбектері
1. Пандемия кезінде көмек
COVID-19 пандемиясы кезінде еріктілер дәрі-дәрмек, азық-түлік жеткізіп, мұқтаж отбасыларға қолдау көрсетті. Олар медицина қызметкерлеріне көмектесу үшін фронт-офистерде жұмыс істеді.
Жеке қорғаныш құралдарын тарату және халықты вакцинация туралы ақпараттандыру да олардың негізгі міндеттерінің бірі болды.
2. Қаңтар оқиғалары (2022 жыл)
Қаңтар оқиғалары кезінде зардап шеккендерге көмек көрсету үшін еріктілер жедел түрде азық-түлік, дәрі-дәрмек, киім жинап, таратты. Сондай-ақ, зардап шеккен шағын бизнесті қалпына келтіруге көмек көрсетті.
3. Экологиялық бастамалар
Еріктілер «Таза Қазақстан» және басқа да экологиялық акцияларға белсенді қатысты. Олар ағаш отырғызып, қоқыстарды жинап, табиғи ресурстарды қорғауға бағытталған шаралар ұйымдастырды.
4. Әлеуметтік қолдау
Балалар үйлері мен қарттар үйлеріне тұрақты түрде барып, көмек көрсетті. Арнайы қажеттіліктері бар адамдарға қолдау көрсету жобалары да жүзеге асырылды.
Еріктілер оқу бағдарламаларын ұйымдастырып, білім алуға мүмкіндік беретін тренингтер мен курстар өткізді.
5. Халықаралық гуманитарлық көмек
Қазақстан еріктілері халықаралық деңгейдегі гуманитарлық жобаларға да қатысты. Мысалы, Түркиядағы жер сілкінісінен кейін еріктілер зардап шеккендерге көмек көрсетуге атсалысты.
Су тасқыны кезіндегі еріктілердің көмегі
1. Жамбыл және Түркістан облыстарындағы су тасқыны (2020 жыл)
Мақтаарал ауданындағы су тасқыны Түркістан облысында болған ең ауыр апаттардың бірі. 600-ден астам үй су астында қалды.
Еріктілер апат аймағында жұмыс істеп, эвакуацияланған тұрғындарға азық-түлік, киім-кешек, дәрі-дәрмек жеткізді.
Олар гуманитарлық көмекті ұйымдастыруға белсене қатысып, эвакуацияланғандарға уақытша баспаналар салуға көмектесті.
2. Солтүстік Қазақстан облысындағы көктемгі тасқындар
Көктем сайын Солтүстік Қазақстан облысында су тасқыны орын алады. 2023 жылы Петропавл маңындағы бірнеше ауыл зардап шекті.
Еріктілер су басқан үйлерден адамдар мен жануарларды эвакуациялауға көмектесті. Сондай-ақ, олар құтқарушылармен бірге жұмыс істеп, бөгеттерді нығайтуға атсалысты.
3. Халықаралық қолдау
Су тасқынынан зардап шеккен аймақтарға Қазақстан еріктілері ғана емес, халықаралық ұйымдар да қолдау көрсетті. Еріктілер шетелдік гуманитарлық топтармен ынтымақтаса отырып, көмек көлемін арттырды. Еріктілер су тасқынына байланысты жедел әрекет етіп, қиын жағдайда қалған адамдардың өмірін жеңілдетуге зор үлес қосты. Олар тек заттай көмек беріп қана қоймай, психологиялық қолдау да көрсетті. Мұндай ынтымақтастық қиындықтарды еңсерудің жақсы үлгісі болып табылады.
Еріктілердің белсенділігі олардың қоғамдағы маңызын көрсетіп, түрлі қиындықтарды еңсеруде шешуші рөл атқаратынын дәлелдейді. Бұл олардың қажырлы еңбегінің арқасында мүмкін болды.
2024 жылғы су тасқыны еріктілердің қажеттілігін көрсетті
Биылғы су тасқынының ауқымы ерекше болды. Оны соңғы 30 жылдағы ірі табиғи апаттардың бірі деп бағалауға болады. 10 облыста төтенше жағдай жарияланды. Бұл тасқын еріген қар суы, нөсер жауын-шашын және кейбір бөгеттердің жарылуы салдарынан орын алды. 85 мыңнан астам адам эвакуацияланды. Уақытша орналастыру орталықтарында 8 мыңнан аса адам орналастырылды.
Су тасқынының нәтижесінде 3 500-ден астам тұрғын үй, 42 көпқабатты үй, 18 мыңнан астам саяжай зардап шекті. Кейбір ауылдар көлік қатынасысыз қалды. Жануарлар арасында да шығын көп болды. Құтқару жұмыстары барысында 8 миллион текше метр су сорылып, бөгеттер мен су арналарын нығайту шаралары жасалды.
Апаттың материалдық шығыны әлі нақты анықталмаса да, бұл жағдай билікке табиғи апаттарға қарсы дайындықты күшейту қажеттігін көрсетті. Жергілікті әкімдіктер мен үкімет эвакуация, қайта қалпына келтіру, және зардап шеккен отбасыларға көмек көрсетуді жалғастыруда.
Дәл осы ірі апат кезінде де еріктілер құтқару және көмек көрсету шараларында маңызды рөл атқарды. 10-нан астам облыстағы апатты аймақтардан тұрғындарды эвакуациялау үшін еріктілер құтқарушылармен бірге жұмыс істеді. Олар уақытша баспаналарға азық-түлік, жылы киім, дәрі-дәрмек және су жеткізуді ұйымдастырды.
Әлеуметтік желілер арқылы гуманитарлық көмек жинау науқандарын ұйымдастырды. Мысалы, еріктілер азық-түлік пен қажетті тауарлар жинау үшін халық арасында белсенді ақпараттандыру жұмыстарын жүргізді. Кейбір еріктілер зардап шеккен ауылдарда бөгеттерді нығайтуға, суды сору және үйлерді тазарту жұмыстарына қатысты. Олар жергілікті билік пен Төтенше жағдайлар министрлігіне су басқан аймақтардағы жағдайды бақылауға көмектесті.
Психологиялық қолдауды да көрсетті. Эвакуацияланған отбасыларға, әсіресе балалар мен қарттарға психологиялық қолдау көрсету де еріктілер жұмысының маңызды бөлігі болды. Кейбір еріктілер ауылдарды қалпына келтіру, үйлерді жөндеу және жоғалған малдың орнын толтыру бойынша жұмыстарға қатысуда.
Еріктілердің бұл көмегі тасқынның салдарын азайтып, зардап шеккен адамдардың өмір сүру жағдайларын жақсартуға айтарлықтай үлес қосты. Олардың ұйымшылдығы мен белсенділігі қоғамның мұндай қиын жағдайларда бірлесіп әрекет ете алатынын көрсетті.