Елімізде дәрі-дәрмектердің бағасы соңғы жылдары айтарлықтай қымбаттауда, деп хабарлайды Caravan.kz медиа порталы.
Қазір кейбір дәрілердің құны көршілес елдерге қарағанда жоғары. 2024 жылдың ішінде фармацевтикалық өнімдердің бағасы орта есеппен 13,6%-ға өсті, бұл соңғы бірнеше жылдағы ең жоғары көрсеткіштердің бірі. Әсіресе Алматы қаласында, Маңғыстау және Қызылорда облыстарында айтарлықтай қымбаттау байқалды. Бағаның өсуі валюта айырбас бағамының тұрақсыздығы және экономикалық жағдайға байланысты болып отыр.
Сондай-ақ, фармацевтикалық өндірушілер өнімнің өзіндік құнының артуына алаңдаулы. Жақын болашақта кейбір дәрілердің бағасы 30%-дан 100%-ға дейін өсуі мүмкін деген болжам бар. Бұл әсіресе халық жиі қолданатын корвалол, валерьянка сияқты дәрілерге әсер етеді. Бағаның өсуіне медициналық спиртке қосылған салықтың жоғарылауы да ықпал етуде.
Бағаны реттеу үшін мемлекет шекті бағалар енгізіп, кейбір дәрі-дәрмектерді бақылауға алғанымен, бұл барлық дәріханаларды қамтымайды. Кей жағдайларда шекті бағадан асып сату оқиғалары тіркеліп, айыппұлдар салынуда.
Денсаулық сақтау министрлігі дәрі-дәрмек бағасын қалыптастыру механизмдеріне өзгерістер енгізуді қолға алды. Бұл шаралар бағаны төмендетуге көмектеседі.
Не өзгереді?
Бағаны тіркеуде бірыңғай тәсіл енгізіледі. Шекті бағаларды қалыптастыру үшін бірыңғай базалық баға белгіленеді. Бұл дәрі-дәрмектің бағасын бірнеше есе негізсіз қымбаттатуға жол бермейді.
Негізсіз шығындарды алып тастау. Бұрын маркетинг және тасымалдау шығындары 30%-ға дейін жетіп, Денсаулық сақтау министрлігінің бұйрығымен тағы 15% үстеме қосылатын. Енді бұл қосымша шығындар алынып тасталады, осылайша бағаны қолжетімді деңгейде ұстауға мүмкіндік туады.
Көтерме және бөлшек саудаға қосылатын үстемені төмендету.
Көтерме сауда – 15-20%-ға дейін.
Бөлшек сауда – 20-30%-ға дейін.
Халықаралық деңгейде референттік баға енгізіледі. Енді дәрі-дәрмек бағасы халықаралық және ұқсас нарықтардағы бағамен салыстырылып отырады. Сонымен қатар, дәріханалардағы бағаны бақылау үшін бірыңғай референттеу жүйесі енгізіледі. Мемлекеттік органдардың ақпараттық жүйелерімен бірігіп, тасымалдау және басқа да шығындар туралы объективті деректер алынады (ИС «Кеден»).
Күтілетін нәтиже қандай?
— МӘМС және ГОБМП аясындағы шекті баға 10-12%-ға төмендейді.
— Көтерме және бөлшек сауда бағасы азаматтар үшін 15-25%-ға арзандайды.
Бұған дейін де Денсаулық сақтау министрлігіне дәрі-дәрмек бағасын қалыптастырудағы мәселелері күн тәртібінде айтылған. Бұл мәселелер бағаның негізсіз өсуіне әкелді. Енді, ақыры, Денсаулық сақтау министрлігі дұрыс қадам жасауда.
Бұл өзгерістер дәрі-дәрмектің қолжетімділігін жақсартуға бағытталған нақты шешім.