Тараптар сауда-экономикалық саладағы ынтымақтастық және іскерлік байланыстар орнату мәселелерін талқылады. Алматы қаласы ӨКП директоры Айтуар Көшмамбетов екі елдің байланысынан бұрыннан келе жатқан іскерлік істерді атап өтті.
"2022 жылы Президентіміздің Иранға сапары аясында, егер қолда бар мүмкіндіктер іске асырылса, өзара сауда алдағы үш жыл ішінде 3 млрд-қа дейін өсуі мүмкін деп мәлімделді. Қазақстан Иран азаматтары үшін 14 күн мерзімге визасыз режим енгізді. Осы шаралардың барлығы нәтижені көрсетіп отыр", — деді Айтуар Кошмамбетов.
Спикердің айтуынша, қазіргі уақытта мәлімделген көлемнен өзара тауар айналымы 500 млн долларды құрайды, 3 млрд долларға жету үшін өзара тиімді жобалар қажет.
Өз кезегінде Иранның ауыл шаруашылығы вице-министрі ел ынтымақтастыққа мүдделі екенін, бұл үшін елдердің үкіметтері қолайлы жағдайлар жасап жатқанын айтты. Бүгінде Иран жылына 150 млн тонна АгроӨнім өндіреді. Сондай-ақ, жылыжай шаруашылығы қарқынды дамып келеді, ал Иран дайын жылыжай шешімдерін Қазақстанға, Ресейге, Өзбекстанға және Каспий маңы континентінің елдеріне экспорттайды.
Сонымен қатар, Иранның Қазақстан қанағаттандыра алатын қажеттіліктері бар. Бұл дәнді дақылдарға қатысты, мысалы, Иранның жүгеріге деген жылдық қажеттілігі 8 млн тоннаны құрайды, шамамен 3,5 млн тонна астық, 800.000-нан 1 млн тоннаға дейін күріш, 4,5 млн тонна соя.
"Иранның күрішке деген жылдық қажеттілігі 3 млн 2 00 мың тоннаны құрайды, ал өндіріс көлемі 2,3 млн тоннаны құрайды. Қалғаны импорт. Біз қажеттілікті Пәкістаннан, Үндістаннан және басқа елдерден күріш жеткізумен жабамыз. Біз дәнді дақылдарды көрші мемлекеттен импорттағымыз келеді", — деді Иран Ислам Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің орынбасары Алиреза Мохаджер.
Кәсіпкер, "Асылдын" ЖШС құрылтайшысы Нұрлан Жұмартов Қазақстанда күріштің ұзын дәнді сорттарын өсіру қиынырақ екенін атап өтті.
"Күріштің бұл түрінің вегетациялық кезеңі ұзағырақ. Қазақстанда күріштің дөңгелек дәнді сорттары өсіріледі, олардың вегетациялық кезеңі 90 күн. Сіз бұл мәселені қалай шешесіз? Қазақстандық климатқа сәйкес келетін осындай сорттар бар ма?",- деп сұрады кәсіпкер.
Иран өкілі жылыжай тұқымын өсіру тәжірибесі бар деп жауап берді, содан кейін өскіндер ашық жерге трансплантацияланады.
"Егер кәсіпкерлер қызығушылық танытса, онда компания өкілдері Қазақстанға келіп, оқыту жүргізе алады. Біз оқытудан бастап техниканы, тұқымдарды және сүйемелдеуді ұсынуға дейінгі өсіру технологияларын ұсынуға дайынбыз", — деп жауап берді Иран делегациясының өкілі.
2022 жылдың тоғыз айының қорытындысы бойынша Иран мен Алматы қаласы арасындағы тауар айналымы 8 млн доллардан 118 млн долларға дейін өсті. Бұл тауар айналымы екі есе өскенін көрсетеді. Иранның Алматыға импорты 72 млн долларды құрады. Бұл бағытта екі есе өсу байқалды. Иранның экспорты 22 миллион доллардан 46 миллион долларға дейін өсті.
Айта кетейік, 26-27 қаңтарда Астанада екі елдің бірлескен комиссиясының отырысы өтеді. Оған Иранның ауыл шаруашылығы министрі қатысады, онда Қазақстан мен Иранның ауыл шаруашылығы саласымен одан әрі ынтымақтастығы талқыланады.
Кездесуге Алматы қаласы Кәсіпкерлер палатасының директоры Айтуар Қошмамбетов, Алматы қаласындағы Иран Ислам Республикасының Бас консулы Мохсен Фагани, Иран Ислам Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің орынбасары Алиреза Мохаджер, Алматы қаласындағы Иран Ислам Республикасы Бас консулдығының экономикалық мәселелер жөніндегі сарапшысы Мохсен Багани, Алматы кәсіпкерлері қатысты.
