Осы ретте «ЖИТС-ның алдын алу және оған қарсы күрес жөніндегі Алматы облыстық орталығы» директоры Алмас Масалимов Caravan.kz медиа порталының тілшісіне биылғы науқан ұранының негізгі мақсаты мен міндетін айшықтап, АИТВ инфекциямен күрестегі қауымдастықтардың рөлін түсіндіріп берді.
«Қазақстанда АИТВ-инфекциясы Қоғамдық денсаулық сақтаудың маңызды проблемаларының бірі болып қала береді. Бүгінгі күні АИТВ-инфекциясын толық емдеу әдістері жоқ. Алайда, иммунитет тапшылығы вирусына (бұдан әрі-АИТВ) байланысты профилактиканың, диагностиканың, емдеудің және күтімнің тиімді құралдарына қолжетімділіктің кеңеюіне қарай АИТВ-инфекциясы бақыланатын созылмалы аурулар санатына өтті және АИТВ-мен өмір сүретін адамдар ұзақ және толыққанды өмір сүре алады.
Бүгінгі таңда әлемде АИТВ-мен күресу және 2030 жылға қарай АИТВ-инфекциясының эпидемиясын тоқтату стратегиялары әзірленді. осы мақсатқа жету үшін АИТВ-мен өмір сүретін барлық адамдардың 95% — ы өз мәртебесін білуі керек, олардың 95% — ы өмірлік маңызды антиретровирустық терапияны алуы керек, ал 95% — ы вирустық жүктемені басуы керек. Инфекцияның таралуына сәтті қарсы тұру үшін қауымдастықтарды жоспарлау мен бюджеттеуден, профилактикалық бағдарламаларды жүзеге асырудан бастап нәтижелерді бақылау мен бағалауға дейінгі ұлттық АИТВ бағдарламаларын іске асыруға тарту қажет. Қауымдастықтарға АИТВ-мен өмір сүретін немесе зардап шеккен адамдар желісінің басқа тәлімгерлер тобы кіреді. Қауымдастықтардың көшбасшылық рөлі мен ақпараттық қызмет қарсы іс-қимыл шараларының барынша өзектілігі мен негізділігін қамтамасыз етеді, адамдардың қажеттіліктеріне басты назар аударады және оған мұқтаж барлық адамдарға көмек көрсетеді. Қауымдастықтар қабылдайтын шаралар нәтиже береді, олардың ішінде: денсаулық жағдайын жақсарту, қызметтерге сұранысты арттыру, ресми Денсаулық сақтау жүйесімен қамтылмаған адамдарға қызмет көрсету, денсаулық сақтау жүйесін нығайту, саяси қолдауды жұмылдыру, әлеуметтік нормалар мен қатынастарды өзгерту, қызметтерге тең қол жеткізу құқығымен қолайлы ортаны қалыптастыру. Қауымдастықтар Қазақстанда орнықты даму мақсаттарына қол жеткізуде шешуші рөл атқарады және шешуші фактор болып табылады, бірақ көбінесе оларға ресурстар жетіспейді және жұмыстың маңыздылығын, лайықты және шын мәнінде қажет екенін мойындайды.
Қауымдастықтар АИТВ-мен күресуге әртүрлі жолдармен үлес қосады:
* АИТВ-ға қарсы қабылданатын шаралардың нәтижелері бойынша шешім қабылдауға, мониторинг жүргізуге және есеп беруге ақпаратты тарату және азаматтық қоғамның қатысуы;
* АИТВ-ға байланысты медициналық қызметтерді, профилактикалық қызметтерді, жыныстық және репродуктивті денсаулыққа, сондай-ақ адам құқықтарына байланысты қызметтерді қоса алғанда, қызметтерді ұсынуға тікелей қатысу;
* зерттеуге қауымдастықтардың қатысуы;
* қауымдастық күштерімен қаржыландыру.
АИТВ-инфекциясының алдын алу ісінде нәтижелерге қол жеткізу үшін қауымдастықтар тұрақты қолдауды және қауымдастық қызметін ұлттық бағдарламаларға келесідей біріктіруді қажет етеді:
* азаматтық қоғамның саясаттар мен қызметтерді әзірлеу кезінде қоғамдастықтардың қажеттіліктерін ескеруге бағытталған ұлттық және халықаралық процестерге қатысуын ынталандыру;
* қатысушы елдер мен серіктестерге қауымдастықтардың қызметі үшін ішкі және халықаралық ресурстарды жоспарлау және іздеу бойынша техникалық қолдау көрсету;
* АИТВ-ға қарсы қоғамдастықтың қатысуын қолдау бойынша ұсыныстар мен әдістерді құжаттау және тарату.
Сондай-ақ, барлық деңгейлерде АИТВ-мен өмір сүретін адамдардың профилактикалық бағдарламаларға қатысуын кеңейту және АИТВ-ға осал халықтың барлық топтарын белсенді тарту қағидатын сақтау қажет. Иммунитет тапшылығы вирусына қарсы тұруға қауымдастықтардың қатысуы АИТВ-ны жеңудің маңызды құрамдас бөлігі болып табылады және тұрақты даму мақсаттарына қол жеткізуге ықпал етеді», — дейді «ЖИТС-ның алдын алу және оған қарсы күрес жөніндегі Алматы облыстық орталығы» директоры Алмас Масалимов.