«Су саясатқа айналды» - республикалық басылымдарға шолу

газет оқырмандарына әңгімелеуін сұрағанбыз. «Самұрық-Қазына» басшысы бағдарлама басталысымен алдымен «Егемен Қазақстанға» сұхбат беретінін айтқан. Міне, сол күн де келді: 2012 жылғы 6 қарашада Қазақстанда «Халықтық IPO» бағдарламасы іске қосылды. Дәл қазір жұрттың бәрінің аузында тұрған сөздің бірі - ІРО. «Не істедің? Ақшаңды салдың ба? Содан не түседі екен өзі?» дейді бір-біріне. Бұған дейін, бір жыл бойы, Үкімет пен «Самұрық-Қазына» Ұлттық әл-ауқат қоры» акционерлік қоғамының тарапынан аталған бағдарламаны халықтың арасында кеңінен насихаттап, түсіндіру жұмыстары жүргізілген болатын»,-деп жазады басылым. Сарапшылардың айтуынша, бүгінгі таңда «Халықтық IPO» бағдарламасы туралы жұртшылық толықтай хабардар және шамамен 500 мың адам осы бағдарламаға қатысуға ниет білдіріп отыр. Дегенмен, мұндай маңызды істің мәнісін тағы да түсіндіре түскеннің еш артықтығы жоқ. «Самұрық-Қазына» Ұлттық әл-ауқат қоры» акционерлік қоғамының Басқарма Төрағасы Өмірзақ Шөкеевпен әңгіме негізінен осы маңызды мәселе төңірегінде өрбіді. Сұхбат «Өмірзақ ШӨКЕЕВ: Бұл бағдарлама баршаға берілген мол мүмкіндік» деген тақырыппен берілген. Осы басылымда «Британиялық Фемида атышулы қылмыскердің іс-әрекетін айыптады» атты мақала жарық көрді. Англияның апелляциялық со­ты Әбіләзовті түрмеге қамау ту­ралы ше­шімін күшінде қалдырды. Бұл шешімде сот Әбіләзовтің іс-әре­ке­тін қатаң түрде айыптады: «Сот қаулысына Әбіләзовтей үл­кен ар­сыздықпен және қағидат­сыз­дықпен іс-әрекет танытқан қа­тысушыны көз алдыңа елестету­дің өзі қиын». Өткен аптада Лондонда БТА банктің Әбіләзовке қатысты та­лап-арызы бойынша негізгі тың­даулар басталды. Онда оған шамамен 7 млрд. долларды заңсыз иеленді деген айып тағылған. Осы­лай­ша, Британия соты кіммен бет­пе-бет келгенін түсінген сыңайлы. Ал егер бұған өзінің отандас­та­ры­нан ұрланған ақша қайда жұм­сал­ғаны туралы ақпаратты қосатын болсақ, Британия апелляциялық сотының шешімінде одан да қатаң түсіндірулер пайда болар еді. Бұл жайында толық білгіңіз келсе аталған мақаланы оқып шығыңыз. *** «Айқын» газетінің жазуынша, қазіргі кезде су тек өмір нәрі ғана емес, үлкен саясат құралына айналды. Әсіресе, Орталық Азия елдері үшін су - өте құнды тауар, стратегиялық ресурс. Өйткені уақыт өткен сайын суға деген қажеттіліктің артуы, климаттың өзгеруі оның тапшылығын айқын сездіріп келеді. Соңғы онжылдықтарда Арал теңізі құрғауының салдарынан бұл мәселе, тіпті қиындады. Орталық Азия су ресурстарына бай бол­ғанымен, оның таралуы біркелкі емес. Суға деген қажеттілік жыл маусымына, елдің орналасқан аумағына, оның экономикалық өндірісінің дамуына байланысты. Орталық Азияда орналасқан Қазақстан, Қырғызстан, Тәжікстан, Түрікменстан және Өзбекстан арасында су ресурстарын тиімді пайдалану үшін әр елде «Су ресурстарын біріктіре бас­қару» жоспары қабылданған болатын. Осы орайда Қазақ-неміс универ­си­тетінің ұйымдастыруымен мамандар бас қосып, аталмыш бағдарламаның жүзеге асуы мен дамуын талқылады. «Қазақстандағы жерүсті суларының жартысына жуығы шекаралас елдерден келетін өзендер суынан қордаланады. Ел аумағындағы 8 су бассейнінің біреуі ғана ішкі сулардан толығатыны еліміз­дің бастауын көршілерден алатын өзен­дерге қаншалықты тәуелді екенін көр­сетеді. ЕҚЫҰ-ның Астанадағы ор­­талығы басшысының орынбасары Жаннет Клетцер су шаруашылығындағы дер кезінде шешілген мәселелер түрлі қақтығыстардың алдын алады деп пайым­дайды»,-деп жазады басылым бүгінгі санында. Мақала «Су саясатқа айналды» деген тақырыппен берілді. Осы басылымда «Текетірестің төркіні неде?» деген тақырыппен мақала жарияланды. «Ел Парламентіндегі депутаттар Үкіметтегі темекі алпауыттарының лоббиіне қарсы дүр көтерілді. Осыдан біраз бұрын Экономикалық даму және сауда министрлігі заң шығарушы билікке қолданыстағы ұлттық салық заңнамасын өзгертетін жаңа заң жобаны енгізген болатын. Бұл құжатты әзірлеушілер оған «қызықты» бір бап қыстырып, ол арқылы темекі өнімдерін экспорттаушыларды акциз алымдарынан толық босатудың қамын жасапты. Шенеуніктер «Парламент мұны әдеттегідей үн-түнсіз өткізе салады» деп үміттенгенге ұқсайды, бірақ үлкен қарсылыққа кезікті»,-деп жазады газет. Жақында қос шатырлы Парла­менттің Төменгі палатасы «Қазақстанның кейбір заңнамалық акті­леріне салық салу мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар ен­гізу туралы» деп аталатын осы заң­ның жобасын бірінші оқылымда (яғни тұжырымдамасын) мақұлдады. Бүгінде Мәжілістің Қаржы жә­не бюджет комитеті бұл құжатты екін­ші оқылымға әзірлеуде. Кеше осыған орай палатада құрылған жұмыс тобы құжатты тағы бір пысықтады. Ал алдағы бейсенбі күні Үкімет өкілде­рі осы жаңа заң жобаның Сенатта таныстырылымын өткізеді деп кү­тілуде. Жалпы, Жоғары палатаға жеткенше, Мәжілістегі талқылау­лар барысында бұл жоба ендігі қаптаған жаңа баптармен толығып үлгерді. Оның біразы әлеуметтік сипатта. Мәселен, депутаттар Н.Логутов пен Н.Нестерова жаңа заң жобасының 1-бабына жаңа 3-тармақ ұсынды, оған сәйкес, жетім және ата-анасы­ның қамқорлығынсыз қалған балалар 18 жасқа толғанға дейін жер салы­ғын және басқа да төлемдерді төлеу­ден босатылуға тиіс. Қазіргі кезде бұл бап пысықталуда. *** Алматы онкологиялық орталығында қатерлі ісіктің диагностикасы мен емдеуіне байланысты инновациялық әдістер енгізілуде. Бұл жайында «Казахстанская правда» газетіне берген сұхбатында орталықтың бас дәрігері, медицина ғылымдарының докторы Диляра Қайдарова айтты. Оның сөзінше, бізде қатерлі ісікті бұрынғыдай емделмейтін дерт ретінде қабылдап жүргенде, дамыған елдерде оны ем арқылы қайтаруға келетін және онымен өмір сүріп, жұмыс істеуге болатын ауру тұрғысында қарастырады. Медицина саласындағы осы жетістіктер жайында «Современные методы плюс вера в излечение» атты сұхбатта берілген.