Осылайша, қаңтар мен ақпанда үзіліп қалған ұлттық валютаның әлсіреу үрдісі наурыздың қорытындысы бойынша жалғасын тапты, деп хабарлайды Caravan.kz медиа порталы.
Бұл жолы теңге әдеттегідей қарқынды түрде құнсызданып жатқан жоқ. Соңғы 12 айдың сегізінде доллардың бағасы қымбаттап отырған. Осы сегіз айдың ішінде тек бір-ақ рет қазіргіге қарағанда баяу қымбаттаған еді — 2024 жылдың шілдесінде (айдан айға +0,5%). Бұл ретте орташа көрсеткіш +2,3%-ды құрады.
Сондай-ақ наурызда доллар бағамының ішінара құбылмалылығы байқалғанын атап өткен жөн. Баға белгілеу кезеңінің екінші онкүндігінің басында бағамы 488,53 теңгеге дейін төмендеп, төрт айдан астам уақыт ішіндегі ең төменгі деңгейге жетті. Алайда кейін күрт өсіп, одан кейін аса қатты төмендей қоймады.
Наурыздың қорытындысы бойынша ұлттық валютаның американдық валютаға қатысты әлсіреуін, доллар индексінің төмендеуіне қарамастан, сарапшылар жалпылама жаһандық тұрақсыздықпен және Қазақстанның әлемдік экономиканың жалпы жағдайына тәуелділігімен байланыстырады. Бұған қоса, теңгенің динамикасына ықпал еткен тағы бір фактор ретінде Ұлттық банктің ақпан айына қарағанда таза валюталық сату көлемін шамамен 9%-ға азайтуын, $998 млн-ға дейін, атап өтуге болады.
Сондай-ақ Ұлттық қордан трансферттерді қамтамасыз ету үшін валюталық сатылым $748 млн құрады (айдан айға +27,4%). Ал жаңа “теңестіру тетігінің” аясында (отандық алтын өндіруші кәсіпорындардан алтын сатып алу мақсатында шығарылған теңге эмиссиясына балама көлемде доллар сатуды меңзейді) тағы $500 млн сатылды. Бұл сома шамамен алынған, өйткені 249 млрд теңгені ресми орташа айлық бағам бойынша долларға қайта есептеу арқылы алынған. Сонымен қатар БЖЗҚ активтерінің валюталық үлесін 40% деңгейінде сақтау мақсатында ҚР ҰБ $250 млн сатып алды. Бұған дейін мұндай операциялар төрт ай бойы жүргізілмеген еді.
Квазимемлекеттік сектор компанияларының валюталық сатылымын да атап өтейік. Мұндай операциялардың жүргізілгені туралы алғаш рет 2024 жылдың қарашасында белгілі болды, алайда олардың нақты көлемі тек өткен айдан бастап қана жариялана бастады. Наурыздың қорытындысы бойынша бұл көрсеткіш $376 млн құрап, ақпанға қарағанда 37,2%-ға жоғары болды.
Айта кетейік, теңге долларға қатысты әлсіреп жатқан кезде рубль, керісінше, нығайып келеді. Бұл теңгенің рубльге қатысты да құнсыздануына әкеліп соқты. 1 сәуірдегі ресми бағам бойынша ресейлік валютаның құны 5,95 теңгеге жетіп, айдан айға 5,5%-ға немесе 0,31 теңгеге өскен.