Бұл туралы Caravan.kz медиа порталы Stan.kz-ке сілтеме жасап хабарлайды.
Судья Бәкірбаев Лизаның әпкесі Ольга Шмакованы, әжесі Леонарда Рыжакованы және үй қызметшісі Ухтаб Махмудовты кінәсіз деп таныды. Сонымен қатар Ольга Шмакованы үйқамақтан шығару туралы үкім оқыды.
Айта кетейік, бұл іс бойынша мемлекеттік айыптаушы Мәлік Әшенов айыпталушы, Лизаның әпкесі Ольга Шмакованы 15 жылға, әжесі Леонарда Рыжакованы 4 жылға, бағбан Ухтаб Махмудовты 8 жылға бас бостандығынан айыруды сұрады.
Іс Қылмыстық кодекстің 99-бабы, 2-тармағының 14-бөлігі («Кісі өлтіру»), 420-бабының 2-бөлігі («Көрінеу жалған айғақтар, сарапшының, маманның қорытындысы немесе дұрыс аудармауы»), 432-бабы («Кісі өлтіру») бойынша қаралды.
- Ольга Шмакова ҚР Қылмыстық кодексінің 99-бабы 2-бөлігінің 14-тармағы («Адам өлтіру») бойынша айыпталып отыр.
- Леонарда Рыжаковаға қатысты ҚР Қылмыстық кодексінің 420-бабының 2-бөлігі («Көрінеу жалған айғақ беру, сарапшының, маманның қорытындысы немесе дұрыс аудармау») бойынша іс қозғалды.
- Ал Ухтаб Махмудовға ҚР Қылмыстық кодексінің 432-бабы және 420-бабының 2-бөлігі («Қылмысты жасыру») бойынша айып тағылды.
Айыптау актісіне сәйкес,
- 2019 жылдың 12 мамырында шамамен сағат 15:30 да Ольга Шмакова өз үйінің ауласында қызғаныштан аулаға жүгіріп шыққан Лиза Пылаеваны көлікпен қағып кеткен.
- Осыдан кейін бағбан Ухтаб Махмудов үй иелерінің айтуымен Пылаеваны жуындырып, киімдермен ауыстырып, денесін мүсіннің астына жатқызған. Сағат 21:05 те жәбірленушінің атасы мен анасы оны ауруханаға алып келген. Ол кезде қыздың өлгені белгілі болды.
- Тергеу барысында анықталғандай, қыздың әжесі әжесі Леонарда Рыжакова мен Ухтаб Махмудов бұл фактіге қатысты мүсіннің жәбірленушінің үстіне құлап кеткені туралы, әдейі жалған айғақтар берген.
“Сот отырысында тағылған айып расталмады. Іс бойынша кісі өлтіру фактісін растайтын куәгерлер немесе басқа куәлар жоқ. Сотталушылар тергеуде де, сот талқылауында да өз кінәларын мойындамай, тұрақты көрсетпе берді. Олар қыздың, ауланың артқы жағында, мүсіннің астынан ес-түссіз жатқан күйде табылғанын көрсетті.
Қызғаныштан кісі өлтіру себебі – болжам және тергеуде дәлелденбеген. Айыптау үшін негізгі дәлел ретінде аты-жөні белгісіз куәгер Ж-ның 2019 жылдың мамыр айында қабылдау бөлімінде өзімен бірге қамауда отырған сотталушы Ухтам Махмудовтың істің мән-жайын баяндауы болды”, – деп мәлімдеді сот.
Ж-ның 2020 жылы жауап алынғаннан кейін ұзақ аурудың нәтижесінде екі айдан кейін қайтыс болғанын анықталды. Ол бұған дейін 11 рет қылмыстық жауапкершілікке тартылған, айғақ беру кезінде тінтуден кейін ол ешқайда кетпеу туралы қолхатта болған. Бұл ретте Ж-ның сотталушы Ухтаб Махмудовпен бірге қабылдау-бөлу бөлімінде болғанын растайтын дәлелдер жоқ. Ол бұған дейін 11 рет қылмыстық жауапкершілікке тартылған, айғақ беру кезінде тінтуден кейін ол ешқайда кетпеу туралы қолхатта болған.
Ж-ның сотталушы Ухтаб Махмудовпен бірге қабылдау-бөлу бөлімінде болғанын растайтын дәлелдер жоқ.
Тағы түсіндірме жариялады:
- 4 жыл бойы тергелетін іс бойынша дене жарақаттарының қалыптасу механизмі, мойын омыртқасының артқы-алдыңғы бағытта бүгілуі және қайтыс болу уақыты бойынша бір-бірін жоққа шығаратын бірнеше сараптама жүргізілді.
- Бес сараптама көліктің жәбірленушіні қағып кеткенін жоққа шығарады.Тек жеке сарапшы жүргізген біреуі ғана денеге зақым келтіру мүмкіндігін жоққа шығармайды, тек көліктің алдында отырғанда, бұл айыптауға қайшы келеді. Тексерілген көлікте жол-көлік оқиғасының немесе жәбірленушімен басқа да жанасудың іздері табылған жоқ.
- Жәбірленушінің денесінен жануарлардың тістеу іздері табылды, бұл баланың денесі ұзақ уақыт бойы ересектердің назарынан тыс жерде болғанын көрсетеді. Бұл тергеу нұсқасын жоққа шығарады, оған сәйкес сотталушылар оқиғадан кейін бірден оны жасыру үшін белсенді шараларды бастады.
Осылайша, айыптаушы тарап жәбірленушінің өліміне көліктің соқтығысуы себеп болғанын және апатты сотталушы жасағанын дәлелдейтін айғақтар келтірген жоқ. Айыптау болжамға негізделген, айыптау үкімін шығаруға негіз жоқ.
Еске салайық, Лиза Пылаева 2019 жылы нағашыларының үйінде жүріп жұмбақ жағдайда қайтыс болған еді. Сот отырысында Лизаның әжесі Алла Пылаева өзіне және ұлына таныстары арқылы ақша ұсынғандар болғанын мәлімдеген.
7 қыркүйек күнгі отырыста айыпталушы, Лизаның әпкесі Ольга Шмакова соңғы сөзін айтқан еді. Ол кейінгі бес жыл уақыты күреспен өткенін айтты. Сөзінше, бүкіл айыптау дәлелденбеген және болмаған деректерге құрылған.
“Жарты жыл бойы біз осы істің бүге-шүгесімен таныстық. Маған қатысты айыптаулар сол күйі Лизаға деген жеккөрушілікті, қызғанышты, немқұрайлы қарым-қатынасты дәлелдеген жоқ. Осы сотта орныққан бір ғана ақиқат бар. Ол – менің Лизаны шын жүрегіммен жақсы көргенім және оған ешқандай жамандық істемегенім, оны өлтірмегенім. Ешқандай да қысым және жол апаты болған емес. Бүкіл айып фантазия мен жеке мотивтен, айыптаушының өтірігінен туды. Бұрын мен аңқау болып, қазіргі заманда әділдік болады деп ойлайтын едім. Бірақ осы іске қатысты болып, көзім ашылды. Бірінші рет мен осындай әділетсіздіктің құрбаны болдым. Үлкен жүйенің алдында мен сияқты адам қалай әлсіз болатынын өз тәжірибемде көрдім. Тіпті айқын көрініп тұрған дәлелдер болса да өзіңнің кінәлі емес екеніңді дәлелдеу өте қиын екен. Трагедиядан кейінгі бес жыл күреспен өтті”, – деді айыпталушы Ольга Шмакова.
Айта кетсек, оқиға 2019 жылы болған. Прокурордың айтуынша, сол уақытта Лизаны анасы нағашы әпкесі Ольга Шмакова мен оның күйеуіне қарауға қалдырған. Шмакованың күйеуі кішкентай Лизамен уақыт өткізген. Мұны байқаған күдікті Ольга Шмакова ашуланып, қызғанған. Ол күйеуі қыздың әкесі болуы мүмкін деп күдіктенген. Сосын күдікті балаларын алып, сауда орталығына көлікпен бармақ болған.
Осы кезде кішкентай Лиза Пылаева үйден аулаға шығып тұрған. Ольга Шмакова өзінің отбасындағы жағдайға ашуланып, кішкентай қызға қастандық ойлаған. Қылмысты жасау үшін көлікті қару ретінде пайдаланып, кәмелетке толмаған Елизавета Пылаеваны қағып кеткен. Қыз құлап, есінен танған. Әпкесі қылмыстық ниетін ақырына дейін жеткізгісі келіп, қызға көмектеспей, оны сол жерге тастап кеткен.
Сол кезде Алматы облыстық Ұлттық қауіпсіздік департаментінің бастығы қызметін атқарған Шмаков (Ольга Шмакованың күйеуі) қыздың үстіне мүсін құлаған деп тану үшін ауруханаға хабарласып, көмек сұраған. Ер адам аула тазалаушы Уктаб Махмудовқа қыздың денесін жуып, киімін ауыстыруды бұйырған, ал ол айтқанын істеген.
Ольга Шмакова өзінің қылмысқа қатысы жоқ болуы үшін балаларымен көлікке отырып, сауда орталығына кетіп қалған. Ал Лизаның әжесі Леонарда Рыжакова бұл бастаманы қолдап, кейін жалған куәлік берген. Прокурордың айтуынша, Рыжакова шындықты анықтауға әдейі кедергі келтірген. Артынша қыз көп жарақатпен қаза тапқан күйі ауруханаға жеткізілген.