Жол саласындағы жемқорлық тәуекелдері және «ақшаны бояу» жүйесін енгізу сұрағы қаралды - kaz.caravan.kz
  • $ 522.42
  • 543.89
-14 °C
Алматы
2025 Жыл
23 Қаңтар
  • A
  • A
  • A
  • A
  • A
  • A
Жол саласындағы жемқорлық тәуекелдері және «ақшаны бояу» жүйесін енгізу сұрағы қаралды

Жол саласындағы жемқорлық тәуекелдері және «ақшаны бояу» жүйесін енгізу сұрағы қаралды

Мемлекет басшысының тапсырмасына сәйкес Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігі жол құрылысы саласында кешенді талдау жүргізді.

  • 23 Қаңтар
  • 4
Фото: ortcom.kz

Оның нәтижелері Сыбайлас жемқорлыққа қарсы қызметтің жылдық алқасында қаралды, деп хабарлайды Caravan.kz медиа порталы.

Жоспарлаудан бастап қаражатты игеру мен жұмыстарды қабылдауға дейінгі барлық процестерде 1,2 мыңнан астам сыбайлас жемқорлық тәуекелі анықталды, деп хабарлайды ведомствоның баспасөз қызметі.

Қазіргі уақытта жобалар қолмен тексеріледі, бұл сметаны асыра бағалауға жағдай жасайды – 11 млрд теңгеге 591 факт тіркелген. Бұл адал емес сарапшылардың сыйақы алу үшін ескертулерсіз қорытынды жасауына мүмкіндік береді. Жобалардың шығындарын негізсіз пайдалануды болдырмауға басымдық бере отырып, сараптамаларды қайта қарау қажет. Сараптама шығындардың қаншалықты негізделген және қажетті екенін тексеруі керек.

Әлемдік стандарттар (Сингапур, Гонконг, АҚШ, ЕО елдері) сметаның тиімділігіне сараптама жүргізуді қарастырады. Отандық тәжірибе шығындардың негізділігін зерделемейтін, тек сәйкестік сараптамасын жүргізумен ғана шектеледі.

Көлік министрлігіне жобалық-сметалық құжаттаманы дайындау мен сараптаманы автоматтандыру, Жол активтері сапасының ұлттық орталығының өкілеттіктерін күшейту, техникалық қадағалаудың жауапкершілігін арттыру, автожолдардың цифрлық картасын құру және басқа да мәселелер бойынша 100-ге жуық ұсыныс енгізілді.

Сондай-ақ Агенттік ірі жобаларға ғылыми қолдау көрсету және жаңа технологияларды енгізу үшін ҚазжолҒЗИ әлеуетін пайдалануды ұсынды. Тәуелсіз сарапшылар мен еріктілердің қатысуымен аймақтардағы жол құрылысы мен жөндеу жұмыстарының мониторингі жалғасуда. 2024 жылы сүйемелдеудегі 258 нысанның 1,8 мың шақырымды құрайтын 119-ы пайдалануға берілген, анықталған ақаулардың 95%-ы жойылды.

Президенттің тапсырмасымен жол құрылысы саласындағы сыбайлас жемқорлықты жою мақсатында «ақшаны бояу» механизмі енгізілді. Бұл жобаны проблемалық салалардың бірі болып табылатын бүкіл жол саласына масштабтау туралы шешім қабылданды. Жоспарлау мен бюджет қаражатының қозғалысының барлық циклі цифрландырылады.

Жалпы, «ақшаны бояу» жобасы Ұлттық банк пен Қаржы министрлігінің белсенді қолдауымен «Цифрлық теңге» платформасында іске асырылуда. Пилоттық жоба аясында әр теңгені «таңбалау» қарастырылған, бұл қаражат қозғалысын соңғы жеткізушілерге дейін бақылауға мүмкіндік береді. Оған автомобиль және теміржол құрылысы, ауыл шаруашылығы техникасы мен мал сатып алу мәселелері бойынша жекелеген аймақтар мен нысандар қамтылды.

Механизм қазірдің өзінде жұмыс істей бастады, алғашқы цифрлық теңгелер жеткізушілер мен мердігерлерге жіберілді. Осылайша, Қарағанды облысында «Достық-Мойынты» теміржолын салу шеңберінде 164 млрд теңге, Атырау облысында «Мұқыр-Кұлсары» автожолын жөндеуге 100 миллион цифрлық теңге бөлінді. Бұл өте маңызды жоба екенін және оның бүкіл салада енгізілуі жымқыруға қарсы үлкен кедергі болады. Сондай-ақ, мердігерлердің таңбаланған ақшамен «ашық» жұмыс істеуге дайындығы «Open Book» қағидаты бойынша адал бизнестің дамуына ықпал етеді деп күтілуде.