Бұл туралы Вaq.kz хабарлайды.
#ҚызТағдыры — осындай хэштегімен БҰҰ Халықтың қоныстануы саласындағы қоры (ЮНФПА) Қазақстанда мезгілінен ерте некеге тұру туралы қысқаша әлеуметтік бейнеролик шығарды. Материалды «Қыз тағдыры» деп аталатын қазақ әншісі Қалияның клипі негізінде «Тихий свет» деректі фильмінің ательесі дайындады. The Steppe сайты жобаға серіктес болды.
Бейнероликті қазақ, орыс және ағылшын тілдерінде келесі сілтемелер арқылы көруге болады:
#ҚызТағдыры https://www.youtube.com/watch?v=aEN0h6p-IlA
#ЕеБудущее https://www.youtube.com/watch?v=nkBc71iVO04
#HerFuture https://www.youtube.com/watch?v=82mcPWUsvNI
Бүкіл әлемдеәрбір бесінші қыз 18 жасқа толмай некеге тұрады немесе бейресми некеде тұр. Ерте некелер қыздардың өмірі мен денсаулығына қауіп төндіреді және болашақта олардың өмірлік әлеуетін шектейді. Жасөспірім кезіндегі мәжбүрлеп үйленіп жүрген қыздар жиі жүктілік пен босану кезіндегі асқыну ықтималдығын арттырады, себебі олардың денелері босануға дайын емес. Бұл асқынулар жасөспірім қыздардың өліміне жиі әкеледі.
Қазақстанда әйелдер мен ерлердің неке жасы 18-де басталады. Тек ерекше жағдайларда жергілікті атқарушы органдардың шешімі бойынша бұл жасты екі жылға аспайтын мерзімге жүктілік немесе ортақ бала тууы сияқты дәлелді себептермен қысқартуға болады.
Ерте некеге тұрудың алдын алу — күрделі жұмыс. Ол денсаулық сақтау органдары, білім беру мекемелері, құқық қорғау органдары мен басқа да көптеген мемлекеттік және қоғамдық ұйымдар тарапынан бірлескен және үйлесімді күш салуды талап етеді.
ЮНФПА қолдауымен Қазақстанда жастар денсаулық орталығын нығайту бойынша жұмыс жүргізілуде. Бұл жұмыстың мақсаты — жасөспірімдердің өсімпаздық денсаулық сақтау саласындағы медициналық қызметтердің сапасын арттыру, сондай-ақ қиын өмірлік жағдайлардағы жасөспірімдерге көмек көрсету. ЮНФПА сонымен бірге Y-PEER («жастар теңдік білім беру») желісімен жұмыс істейді. Сол желісімен бірге 200 жас жасөспірім әріптестерін тең-теңімен әдістермен қауіпсіз жыныстық қатынас туралы дұрыс хабардар етуді үйренді.
Мезгілінен ерте некеге тұру мәселе, атап айтқанда, өсімпаздық денсаулығы саласында білім алуға қолжетімділікті байланыстыратындығын мойындай отырып, ЮНФПА жыныстық және өсімпаздық денсаулық туралы материалдармен кеңейткен валеология курсын әзірледі, және оны Ақтөбе, Шығыс Қазақстан, Қызылорда, Оңтүстік Қазақстан және Маңғыстау облыстарында сынақтан өткізді.
«Ерте некеге тұру – бұл қыздарға мен ұлдарға түрлі жолдармен ықпал жасайтын гендерлік құбылыс. Кәмелетке толмаған жасына байланысты бала-жұбайлар тегін және толық келісуге жарамсыз деп саналады. Бұл дегеніміз, мезгілінен ерте некеге тұру — адамның құқықтары мен баланың құқықтарын бұзу. Мұндай некеге кіргенде, қыздар көбінесе жұмысқа кірісу немесе өздерінің үй міндеттерін орындау үшін өздерінің оқудан бас тартуы керек, бұл одан әрі олардың өмірлік әлеуетін іске асыру мүмкіндігін шектейді. Осылайша, олар жиі «кедейлік кезеңіне» түседі. Егер қыз жақсы білімге ие болмаса, сәйкесінше ақы төленетін жұмыс тауып алмай, жас қыз кедейлік пен әріптеске тәуелді болады. Осылай қыздар тұрмыстағы зорлық-зомбылыққа осал болады. Сонымен қатар, ата-аналар үлгісінде тәрбиеленетін балалар болашақта отбасылық өмірде мінез-құлықтың осындай моделін қабылдайды», — деді ЮНФПА бағдарлама координаторі Ғазиза Молдақұлова.
Ролик қоғам қайраткері, әнші және ЮНФПА-ның спикері Калия (Ақмаржан Күшірбаеваның) «Қыз тағдыры» деген роликтің негізінде жасалынған.
«Егер менің әнімді естігеннен кейін, жасөспірімдер, ата-аналар, қоршаған орта бір секунданың ішінде ойланып, осы әлеуметтік проблеманың бар екендігін түсінсе, онда мақсатқа қол жеткіздік деп ойлаймын. Мен бұл тақырыпты музыкада көтеремін, біреу оны фильмдерде, біреуі жазбаша жанрда жасайды. Осылайша, біз қоғамда оң үрдістерді іске қосамыз», — деді Ақмаржан Көшербаева.
Қосымша мәлімет алу үшін ЮНФПА-ның қоғамдық қатынастар саласындағы маман Дина Тельтаевамен хабарласыңыз (teltayeva@unfpa.org) 696 538 (іш. 50420).
ЮНФПА, Біріккен Ұлттар Ұйымының Халықтың қоныстануы саласындағы қоры, бұл БҰҰ-ның әйелдер мен жастардың жынысты және репродуктивтік денсаулығын сақтау және сау балаларды дүниеге әкелу мүмкіндіктерін кеңейтетін жетекші агенттігі. ЮНФПА
елдерге кедейлікті азайтуға бағытталған, сондай-ақ әрбір жүктілік қалаумен, әрбір босану қауіпсіз және барлық жастар өз әлеуетін іске асыру мүмкіндігіне ие болатындай етіп қамтамасыз ету мақсатында, саясат пен бағларламаны әзірлеу кезінде халықты қоныстандыру бойынша деректерді әзірлеуге жәрдемдеседі.
